"ไม่ปวดฟัน ก็ไม่เห็นต้องไปหาหมอ" คือความคิดที่หลายคนอาจมี แต่ความจริงแล้วการรอให้เกิดอาการก่อนค่อยไปพบทันตแพทย์ อาจหมายถึงการปล่อยให้ปัญหาเล็กๆ ลุกลามจนกลายเป็นการรักษาที่ซับซ้อนและมีค่าใช้จ่ายสูง

การตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน คือหัวใจสำคัญของ "การป้องกัน" ไม่ใช่ "การซ่อม" บทความนี้จะอธิบายถึง 4 เหตุผลสำคัญว่าทำไมการตรวจฟันเป็นประจำจึงเป็นสิ่งจำเป็น แม้ว่าคุณจะรู้สึกว่าช่องปากของคุณแข็งแรงดีอยู่แล้วก็ตาม

มีปัญหาสุขภาพช่องปากหลายอย่างที่มักเกิดขึ้นโดยไม่มีอาการเตือนในระยะแรก ซึ่งทันตแพทย์สามารถตรวจพบได้ก่อนที่มันจะบานปลาย

• ฟันผุระยะเริ่มต้น รอยผุในระยะแรกมักเป็นเพียงจุดสีขาวขุ่นหรือรอยดำเล็กๆ ตามร่องฟันหรือซอกฟันที่มองเห็นได้ยากและยังไม่มีอาการเจ็บปวด หากตรวจพบในระยะนี้สามารถรักษาได้ง่ายๆ ด้วยการอุดฟัน แต่หากปล่อยไว้จนปวดอาจต้องรักษารากฟัน
• คราบหินปูนที่แปรงไม่ออก แม้จะแปรงฟันดีแค่ไหน คราบจุลินทรีย์บางส่วนก็ยังสามารถแข็งตัวกลายเป็นหินปูนเกาะตามซอกฟันและขอบเหงือกได้ ซึ่งหินปูนเป็นสาเหตุหลักของโรคเหงือกและกลิ่นปาก และสามารถกำจัดได้ด้วยเครื่องมือของทันตแพทย์เท่านั้น
• โรคเหงือกอักเสบที่ไม่เจ็บปวด ในระยะแรก เหงือกอาจเพียงบวมแดงและมีเลือดออกง่ายขณะแปรงฟันโดยไม่มีอาการเจ็บ แต่หากปล่อยทิ้งไว้ การอักเสบจะลุกลามทำลายกระดูกรองรับฟัน จนนำไปสู่ภาวะฟันโยกในที่สุด
• ปัญหาอื่นๆ ที่ซ่อนอยู่ เช่น รอยร้าวขนาดเล็กบนฟันที่อาจนำไปสู่ภาวะฟันแตก หรือรอยโรคในช่องปากที่ผิดปกติ ซึ่งการตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง

การผัดวันประกันพรุ่งในการตรวจฟัน อาจเปลี่ยนปัญหาที่จัดการได้ง่ายให้กลายเป็นเรื่องใหญ่ ทั้งในด้านความเจ็บปวด เวลา และค่าใช้จ่าย จากการอุดฟันอาจกลายเป็นการรักษารากฟันหรือการถอนฟัน จากโรคเหงือกอักเสบอาจกลายเป็นการสูญเสียฟันอย่างถาวร

การมีสุขภาพช่องปากที่ดีต้องอาศัยการดูแลสองส่วนประกอบกัน

ส่วนแรกคือ การดูแลตนเองอย่างเคร่งครัดที่บ้าน ซึ่งรวมถึงการแปรงฟันให้ถูกวิธีอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ และการใช้ไหมขัดฟันเพื่อทำความสะอาดซอกฟันทุกวัน

ส่วนที่สองซึ่งสำคัญไม่แพ้กันคือ การตรวจสุขภาพช่องปากโดยทันตแพทย์ทุก 6 เดือน ซึ่งทันตแพทย์จะทำการตรวจหาความผิดปกติต่างๆ ที่คุณอาจมองไม่เห็น ทำการขัดฟันและขูดหินปูนเพื่อกำจัดคราบฝังแน่น ให้คำแนะนำการดูแลที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล และเฝ้าระวังปัญหาร้ายแรงอื่นๆ เช่น มะเร็งในช่องปาก

การตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน ไม่ใช่เรื่องฟุ่มเฟือย แต่คือการลงทุนเพื่อสุขภาพที่คุ้มค่าที่สุด เป็นการ "ป้องกัน" ก่อนที่จะต้อง "รักษา" ซึ่งช่วยประหยัดได้ทั้งเงิน เวลา และความเจ็บปวดในระยะยาว อย่ารอให้มีอาการแล้วค่อยไปพบทันตแพทย์ แต่จงนัดหมายเพื่อตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ เพื่อรักษารอยยิ้มที่แข็งแรงและสดใสให้อยู่กับคุณไปนานๆ